پیشگفتار

تحولات بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) با نامه مهندس کازرونی، وزیر وقت مسکن و شهرسازی در آبان 1371 به مقام معظم رهبری آغاز شد و از آن زمان تاکنون دستخوش تغییرات و تصمیمات متعددی بوده است. از جمله مهم‌ترین نقاط عطف می‌توان به تصویب طرح بهسازی و نوسازی در سال 1387، لغو آن در سال 1396 و تصویب طرح حریم رضوی در اسفند 1399 اشاره کرد. وضعیت کنونی این بافت، حاصل تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های متغیر مدیران در دوره‌های مختلف است. بنابراین، شناخت روند تاریخی، دلایل تصمیمات و پیامدهای آن‌ها می‌تواند به درک عمیق‌تر مسائل مربوط به این بافت کمک کند. این گزارش در پنج بخش اصلی و چهار پیوست تنظیم شده است. ابتدا روند زمانی-محتوایی تحولات از سال 1371 بررسی شده، سپس دیدگاه ذی‌نفعان و نهادهای مؤثر تحلیل گردیده است. در بخش سوم، ریشه‌های اصلی چالش‌ها استخراج شده و در بخش چهارم، میزان پاسخ‌گویی طرح حریم رضوی مصوب 1399 به این ریشه‌ها ارزیابی شده است. در نهایت، پیشنهادهایی برای بهبود شرایط فعلی و مدیریت بهتر وضعیت بافت ارائه شده است.